Nieuwjaarstoespraak burgemeester Renske Helmer-Englebert, 8 januari 2025
8 januari 2025
Beste inwoners van Alverna, Balgoij, Batenburg, Bergharen, Hernen, Leur, Niftrik, Wijchen en Woezik,
Mede namens het voltallig gemeentebestuur en alle ambtenaren, wens ik u een uitgebalanceerd nieuw jaar toe. Een jaar vol met liefde, geluk en goede gezondheid. En voor de momenten dat u dit niet gegeven is. Heel veel kracht.
Voordat ik terugblik op het jaar 2024, neem ik u mee terug naar het jaar 1609. Emilia van Nassau, de dochter van Willem van Oranje en Anna van Saksen, settelde zich in dat jaar samen met haar grote liefde Don Emanuel in Wijchen. Zij verbouwden het vervallen kasteel tot wat het nu is. Om haar droom te kunnen realiseren kon Emilia niet anders dan de parels, die ze van haar moeder had gekregen, verkopen. Tot zover was dit een bekend verhaal.
Sinds kort kennen we ook het vervolg! De parels blijken na de verkoop en enige koninklijke omzwervingen terecht te zijn gekomen in de Britse keizerlijke staatskroon. Dé kroon die werd gebruikt tijdens de kroning van koning Charles. Dit verhaal, en andere verhalen over de parels van de adel, wordt verteld in de tentoonstelling ‘De reis van de parels’ in Museum Kasteel Wijchen. En ik weet één ding zeker: gemeente Wijchen heeft er een parel van een verhaal bijgekregen!
Ik zeg bijgekregen, want onze gemeente ként al vele parels. De één klein maar fijn en de ander groot en met veel glans. Maar we vergeten er soms mee te pronken. We zijn bescheiden. ‘Doe maar normaal dan doe je al gek genoeg’, dat is wat ik vaak hoor. Dat siert ons, maar soms mogen we best wat trotser zijn op onze parels.
Daarom neem ik u mee naar enkele ‘parels van de gemeente Wijchen’ uit 2024.
Wat dacht u van de ontwikkelingen tussen de Havenweg en Leemweg? We onderzoeken samen met de sportverenigingen of er geschoven kan worden. Zo krijgen zij een beter toekomstperspectief en kan er op de vrijkomende locaties ruimte voor woningbouw ontstaan. En dat is hard nodig voor al die mensen die op zoek zijn naar een woning! Een gedurfd plan, waarvoor gelukkig breed draagvlak is onder de verenigingen. Dit laat bestuurlijk lef zien!
We zijn niet alleen goed in het maken van plannen, we zijn ook goed in het daadwerkelijk uitvoeren. Zo heeft u vast gezien dat er nu een bouwput is op de plek van het oude gemeentehuis. Dit is de eerste zichtbare stap in de realisatie van het project Tussen Kasteel en Wijchens Meer. Ook project Kraanvogel is in 2024 echt van start gegaan. En dan heb ik het nog niet over de bouwinitiatieven van inwoners zelf. Zoals CPO de Steenuil, een project door en voor inwoners uit Bergharen. Vóór de kerst zijn hun huizen opgeleverd. Ik vind het stoer van deze initiatiefnemers, want er komt nogal wat kijken bij zo’n woningbouwproject.
Door al deze bouwplannen groeien wij, maar de wens om het dorpse karakter te behouden blijft hoog in het vaandel. Daarbij is ontmoeting ontzettend belangrijk. Elkaar zien, elkaar spreken en naar elkaar omzien. Een mooie parel in deze is het appartementencomplex Alba. Ouderen uit de Valendries konden ruimte maken voor nieuwe gezinnen in de Valendries zonder dat zij hun vertrouwde wijk hoefden te verlaten. De sociale banden blijven bestaan. En in het gebouw is ruimte gemaakt voor ontmoeting in plaats van maximaal volbouwen.
Om elkaar te kunnen ontmoeten, moeten we elkaar kunnen bereiken. Bijvoorbeeld op de fiets. Genietend van ruime groene wijken en kernen, onze prachtige natuur op pad naar je bestemming. Gezond en sportief. Bijvoorbeeld naar ons centrum. Hier parkeer je je fiets sinds afgelopen najaar gratis in een bemande fietsenstalling! Over een tijdje willen we ook enkele fietsstraten rijker zijn, zoals tussen Alverna en het centrum. Door het realiseren en het verbeteren van fietspaden in samenwerking met buurgemeenten ontstaat er een goede verbinding tussen elkaar. Voor wie liever wandelt is er het nieuwe wandelroutenetwerk tussen meerdere gemeentes. Uiteindelijk kent ontmoeten geen grenzen.
De fiets is overigens ook een uitstekend vervoermiddel om mee naar het werk te gaan. Bijvoorbeeld naar het grootste industriepark van Gelderland: Bijsterhuizen. Een parel van een werkgebied waar kansen liggen. Niet alleen voor onze inwoners, ook voor mensen van daarbuiten en voor onze economie. Om jongeren te interesseren voor een baan in de techniek hebben we sinds kort het nieuwe ‘herboren’ Technieklokaal. Dit lokaal in het Technoforum is een waar inspiratielab op het gebied van wetenschap en technologie. Dit geeft jongeren een goede kans op de technische arbeidsmarkt en werkgevers de medewerkers waar ze zo hard naar op zoek zijn.
Werken is belangrijk. Niet alleen voor je portemonnee, het is ook een fantastische ontmoetingsplek voor inspirerende gesprekken of gewoon om een praatje te maken. Wellicht praat u dan over nieuwe kunstwerken in de openbare ruimte die door het nieuw vastgestelde cultuurbeleid mogelijk worden gemaakt. Maar het nieuwe beleid gaat verder. Want cultuur draagt bij aan een sterke, gezonde en sociale samenleving. Het verbindt mensen, houdt mensen vitaal en kan bijdragen aan het langer mee kunnen doen. We steunen initiatieven op dit gebied dan ook van harte, vanuit ons nieuw cultureel ontwikkelfonds.
Waar kunst en cultuur soms leiden tot een goede discussie, doet de verandering van energiegebruik en -opwek dat ook. Het afgelopen jaar is er op meerdere plekken gesproken, gediscussieerd en gedebatteerd over de komst van windmolens. De discussie over windmolens liet overigens ook zien dat - hoe bescheiden we hier ook zijn - men wel van zich laat horen wanneer een ontwikkeling hem of haar raakt. Dit gebeurde ook bij de veranderingen in de openbare verlichting en bij de ontwikkeling van het azc. Overigens complimenten voor hoe dit ontvangen wordt en de discussie wordt gevoerd.
Dat geeft vertrouwen in de discussies die zeker nog komen, want net als vele andere gemeenten krijgen we vanaf volgend jaar flink minder geld vanuit de Rijksoverheid. We staan voor financiële uitdagingen en dat gaat de politiek nogal wat hoofdbrekens kosten. Enerzijds hebben we grote ambities, anderzijds kunnen we niet alles doen wat we zouden willen. En dit gaat u als inwoner merken. Ik vind het belangrijk om hier transparant en duidelijk over te zijn.
Gelukkig merk ik dat mensen uit de gemeente Wijchen elkaar over het algemeen goed weten te vinden. We kijken elkaar in de ogen en luisteren naar de ander, wanneer meningen niet overeenkomen. Die saamhorigheid is kenmerkend voor ons en wat ben ik daar trots op. Juist nu de polarisatie in de samenleving toeneemt moeten we de handen ineen blijven slaan. Ook de Wijchense politiek is een parelende uiting van verschillende kleuren. Men heeft verschillende ideeën en opvattingen, maar gaat hand in hand om te werken naar een nog betere en mooiere gemeente Wijchen. Daar kunnen landelijke politici nog wat van leren. We zien te vaak, zeker op landelijk vlak, dat er grote beloftes worden gedaan die vervolgens niet worden nagekomen. Dit zorgt ervoor dat het vertrouwen in de overheid afneemt. In de politiek moeten we ons bewust zijn van hetgeen we uitstralen en zeggen.
Luisteren naar elkaar en naar de inwoners is ontzettend belangrijk. Afgelopen jaar kregen wij een ruime voldoende voor onze gemeentelijke dienstverlening. Iets om trots op te zijn en het motiveert ons om door te gaan met het verbeteren van onze dienstverlening aan inwoners en ondernemers.
Helaas waren er ook momenten die een doffe glans gaven aan het jaar. Er waren dodelijke incidenten, een gijzeling, en er werd een explosief aangetroffen in een voortuin. Deze gebeurtenissen maakten diepe indruk en veroorzaakten onrust. En dat gold op sommige plekken ook voor de jaarwisseling. Sowieso was 2024 wereldwijd en landelijk gezien op meerdere vlakken een bewogen jaar. Naast grote politieke verschuivingen beheersten berichten over oorlog het nieuws. Dit benadrukt de noodzaak voor het vieren van 80 jaar vrijheid. Laten we ons vooral realiseren dat vrijheid geen algemeen gegeven is, maar een ideaal. Vrijheid in een democratie is een goed wat gekoesterd moet worden. Daar moeten we ons samen sterk voor blijven maken.
Beste mensen,
Natuurlijk wil ik niet eindigen met deze zware woorden. Gemeente Wijchen is een heerlijke gemeente om in te wonen. Laten we er samen voor zorgen dat we ons fijne dorpse karakter behouden. Met vele ontmoetingen, en ieder dorp, of wijk, of buurt zijn eigen identiteit. Laten we trots zijn op onze parels, klein en groot. Ik wens u een parelend 2025 toe!