Column: 80 jaar Vrijheid

11 september 2024

Deze vrijdag start de Wijchense kermis. Een feest waar we elk jaar naar uitkijken. Maar tijdens deze kermisweek staan we ook stil bij onze vrijheid. Want nog maar 80 jaar geleden, op kermiszondag, reden door onze gemeente militaire auto’s. En in de lucht hingen gliders en parachutisten. Na ruim vier jaar bezetting kwamen de geallieerden ons bevrijden. Eindelijk kregen inwoners terug wat hen sinds mei 1940 afgepakt was. Vrijheid.

Tijdens de oorlog verzetten veel Wijchenaren zich in het geheim tegen de bezetting. Zo paste de molenaar de stand van de wieken aan, wanneer de Duitsers via het spoor eraan kwamen. Meerdere boerderijen in gemeente Wijchen hadden onderduikers verborgen. Door deze waarschuwing kregen zij de kans op tijd hun schuilplaats op te zoeken.

De geallieerde soldaten gaven ons onze vrijheid terug. Logisch dat de bevrijders als vrienden onthaald werden; op het marktplein klonk het Wilhelmus. En Nederlandse vlaggen werden met trots uitgehangen.

Helaas verliep Operatie Market Garden niet zoals gepland. Het noorden bleef bezet. Dit betekende dat de Wijchenaar vrij was. Maar het gebied veranderde in een oorlogsfront, waar nog maandenlang gestreden werd. Aan de Zandstraat, nu Kasteellaan, lagen munitiekisten. Veel mensen moesten hun huis openstellen voor evacués, vluchtelingen en ingekwartierde soldaten. Het leven was gevaarlijk en voor velen zwaar. Maar iedereen was vrij. En vrijheid is onbetaalbaar!

Nog steeds staat de vrijheid van veel mensen onder druk. Elke dag horen we verschrikkelijke berichten. De oorlogen, op Europees grondgebied en elders in de wereld, laten zien dat we onze verantwoordelijkheid moeten nemen voor de vrijheid. Daarom openen we als gemeente onze deuren voor mensen die niet in vrijheid leven. En wappert voor het Huis van de gemeente de vlag van de vrede.

Vrijheid moeten we koesteren. Daar moeten we ons allen sterk voor maken. Laten we kijken naar de overeenkomsten en niet naar onderlinge verschillen. Respecteer elkaars mening. En laten we, net als 80 jaar geleden tijdens de Wijchense kermis, de vrijheid samen vieren.

Renske Helmer-Englebert
Burgemeester