“Goed zorgen voor een ander, begint met goed zorgen voor jezelf”

10 september 2024

De dochter van Anoesjka werd geboren met een hersenbeschadiging. Toch stond voor Anoesjka en haar man direct vast dat ze haar zoveel mogelijk wilden laten opgroeien als andere kinderen. “Dat we Tessa naar het reguliere onderwijs lieten gaan, daar heb ik geen seconde spijt van gehad. Het betekende wel dat ik heel wat stappen terug moest doen”, bekent Anoesjka. Lees hier haar verhaal over sterker worden door tegenslagen, de bevrijding van fietsen en dromen van vakantie.

Leren knokken

Anoesjka vertelt dat Tessa rolstoelafhankelijk is door spasmen. “Dat betekent dat ze verhoogde spierspanning heeft in haar beide benen en linkerarm. Dit maakt de aansturing moeilijk.” Vanaf haar geboorte is Anoesjka hierdoor niet alleen een trotse moeder, maar ook mantelzorger. Als we haar vragen waarom ze het zo belangrijk vond om Tessa zoveel mogelijk net als andere kinderen te laten opgroeien, antwoordt ze: “De wereld waarin mensen met een beperking opgroeien kan behoorlijk beschermend zijn. Veel wordt voor ze geregeld. Terwijl de gewone wereld keihard is. Daar moet je soms knokken om iets voor elkaar te krijgen. Wij vonden het belangrijk dat Tessa daarmee leerde omgaan. Het zal namelijk altijd onderdeel uitmaken van haar leven. Net zoals het dat voor ons is geworden.”

Het betekende dat Tessa naar een reguliere peuterspeelzaal ging en daarna ook naar een gewone basisschool. Na schooltijd kreeg Tessa speciale begeleiding en therapie. “Het begon met peuterrevalidatie in de Sint Maartenskliniek. Ze was toen nog geen twee, dus ik ging mee”, zegt Anoesjka. “Dat had als voordeel dat ik thuis precies kon toepassen wat ze leerde. Het was een hoop heen en weer pendelen, maar zo kon ze tenminste met de kinderen hier uit de omgeving opgroeien.”

Weer fietsen

Door de komst van Tessa veranderde er veel in Anoesjka’s leven. “Ik was altijd dol op sporten, maar de eerste jaren stond mijn leven alleen maar in het teken van zorgen. Inmiddels is dat gelukkig anders. Als Tessa bijvoorbeeld aan haar huiswerk zit kan ik even weg. Dan moet ik er natuurlijk wel voor zorgen dat voor Tessa alles geregeld is.” Met een glimlach vertelt Anoesjka over de zondagochtenden waarop ze voortaan met haar man gaat fietsen. Het is geen kwestie van de fiets pakken en gaan. “Als wij om een uur of acht willen vertrekken moet Tessa ook om half zeven haar bed uit. Zij moet immers aangekleed zijn voor we gaan. Gelukkig kan ze inmiddels wel zelfstandig eten. Als wij iets willen gaan doen, moeten we vooraf altijd nadenken over hoe we het gaan regelen. Het is gewoon wat het is.”

Hulphond thuis opleiden

Dat betekent niet dat het gezin bij de pakken neer gaat zitten. In tegendeel. “Iedereen maakt minder leuke dingen mee. Je kunt dan je hoofd laten hangen óf proberen er sterker door te worden. Deze ervaring verrijkte ons leven eigenlijk. We gingen hierdoor andere dingen waarderen. Het werk dat ik nu doe had ik ook nooit gedaan als Tessa er niet was geweest”, Anoesjka legt uit. “Ik leerde zoveel van alle therapiesessies die ze heeft gevolgd. Met de hulp van een hondentrainer van Bultersmekke leidden we onze eigen hulphond op. Gewoon in ons eigen huis. Ik vond dat zo mooi, dat ik dacht: dat wil ik ook doen.”

Kwestie van plannen

Het is alweer zes jaar geleden dat Anoesjka haar instructeursopleiding bij Bultersmekke met succes afrondde. Als we haar vragen hoe ze dat voor elkaar bokste, antwoordt ze met een lach: “Er zitten 24 uur in een dag. Ik was voor de opleiding maar af en toe een dag weg en kon ook veel thuis oefenen met mijn eigen hond. En nu kan ik mijn werk zelf inplannen. Het zijn altijd afspraken van een dagdeel. Dan sta ik om zes uur op, doe ik eerst de honden en Tessa en dan ga ik naar klanten toe. De paar uur dat ik weg ben kan Tessa inmiddels alleen zijn. Als er iets is, mag ze mijn zusje of mijn moeder bellen.”

Voordelen van een hulphond

Als instructeur werkt Anoesjka intensiever samen met mensen dan met honden. Ik leer mensen hoe ze hun eigen hond kunnen opleiden tot assistentiehond. Ik werk veel met mensen met epilepsie of psychische problematiek, zoals ADHD, autisme en PTSS. Bij mensen met een trauma is het bijvoorbeeld mooi om te zien hoe zo’n hond ervoor kan zorgen dat hun wereld weer wat groter wordt.” Anoesjka’s gezin profiteert zelf al jaren van de voordelen van een hulphond. “Onze Oudduitse herder Jane helpt Tessa vooral met spullen oprapen. Op het moment dat Tessa alleen is, is het voor ons een hele geruststelling om te weten dat Jane bij haar is. Bijvoorbeeld ook als er een keer ongewenst bezoek langskomt.”

Hulp van Sociaal Wijkteam

Tessa is inmiddels twintig en leert steeds meer zelf te doen. “Zo regelde ze laatst de aanvraag van haar persoonsgebonden budget zelf met hulp van Loes van het Sociaal Wijkteam uit Wijchen. Het is wel grappig om dan van haar terug te horen: ‘poeh, poeh, nu snap ik wat een geregel dat is’”, lacht Anoesjka. “In het begin moesten we daarvoor ieder jaar opnieuw het hele circus doorlopen. Nu wordt de aanvraag gelukkig gewoon overgenomen van de vorige keer, omdat er in de situatie van Tessa niet zoveel meer verandert.”

Aandacht verdelen

Een van de grootste uitdagingen in de afgelopen jaren was volgens Anoesjka zorgen voor een gezonde balans in de aandacht voor haar zoon en haar dochter. “Toby heeft veel minder zorg nodig dan Tessa, maar wel onze liefde en begeleiding. Daarom zorg ik ervoor dat ik met allebei leuke dingen doe. Zo ging ik met Toby als trainer mee naar het voetbalveld en met Tessa bijvoorbeeld zwemmen, paardrijden of fietsen. Dat laatste doen we nog steeds graag. Zij gaat dan op haar handbike en ik op een gewone fiets.”

“Als ik kan sporten ben ik een tevreden mens”

Even eruit

Ook voor iemand anders kwam er de laatste jaren meer aandacht. “Goed zorgen voor een ander begint met goed zorgen voor jezelf”, roept Anoesjka met een vinger in de lucht. Om die reden knijpt ze er steeds vaker even tussenuit. “Tennissen, een terrasje pikken, naar een cabaretvoorstelling of gewoon ergens een kop koffie drinken, dat vind ik fijn. Omdat ik dan lekker even kan kletsen in een andere setting. Fietsen zou ik ook wel meer willen doen. Als ik kan sporten ben ik namelijk een tevreden mens. Het komt er vaak niet van, omdat er thuis nog iets moet gebeuren. Op die momenten moet ik eigenlijk vaker voor mezelf kiezen. Dat vind ik wel lastig.” Toch raadt ze het iedereen aan: zet de zorg voor een ander niet altijd voorop. “Zo voorkom je dat zorgen een last wordt en houd je het voor jezelf leuk.”

Dromen van Zuid-Frankrijk

Over wat ze in de toekomst het allerfijnst zou vinden hoeft Anoesjka niet lang na te denken. “Ik droom ervan om weer eens met mijn man Geert op vakantie te gaan met de caravan. Niet voor twee nachtjes, maar als vanouds een week of twee. Naar Zuid-Frankrijk bijvoorbeeld en dan lekker met de racefiets samen eropuit. Dat is nu al meer dan twintig jaar geleden. We zullen dan vooral iemand moeten vinden die Tessa langere tijd kan helpen opstaan en ’s avonds weer naar bed kan begeleiden. Voor mijn moeder en mijn zus is dat te zwaar”, ze zucht zachtjes. “Ach, als daar toch eens een oplossing voor te vinden was.” Het onderdak voor op vakantie is in ieder geval al geregeld, de caravan is gekocht.